Quy định hủy kết hôn trái pháp luật

1. Khái niệm kết hôn trái pháp luật
Khái niệm kết hôn trái pháp luật được quy định tại khoản 6 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình như sau:
“6. Kết hôn trái pháp luật là việc nam, nữ đã đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng một bên hoặc cả hai bên vi phạm điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật này.”
Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về điều kiện kết hôn như sau:
- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
- Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
- Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
- Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật Hôn nhân và Gia đình:
- Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo.
- Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn.
- Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.
- Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.
2. Người có quyền yêu cầu huỷ kết hôn trái pháp luật:
Người có quyền yêu cầu huỷ kết hôn trái pháp luật quy định tại Điều 10 Luật Hôn nhân và Gia đình như sau:
-  Trường hợp người bị cưỡng ép kết hôn, bị lừa dối kết hôn: có quyền tự mình yêu cầu hoặc đề nghị cá nhân, tổ chức sau yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật :
+  Vợ, chồng của người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác; cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật khác của người kết hôn trái pháp luật;
+  Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
+  Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
+  Hội liên hiệp phụ nữ.
- Trường hợp kết hôn trái pháp luật do :
+  Nam chưa đủ 20 tuổi trở lên, nữ chưa đủ từ 18 tuổi trở lên;
+ Người kết hôn bị mất năng lực hành vi dân sự;
+Việc kết hôn thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn sau:
- Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;
- Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn.
- Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.
 - Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
Thì cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật:
+ Vợ, chồng của người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác; cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật khác của người kết hôn trái pháp luật;
+ Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
+ Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
+  Hội liên hiệp phụ nữ.
-  Trường hợp cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện việc kết hôn trái pháp luật:  cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức sau yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật:
+  Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
+  Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
+  Hội liên hiệp phụ nữ.
3. Hậu quả pháp lý của việc hủy kết hôn trái pháp luật:
Hậu quả pháp lý của việc huỷ kết hôn trái pháp luật được quy định tại Điều 12 Luật Hôn nhân và Gia đình như sau:
-  Khi việc kết hôn trái pháp luật bị hủy thì hai bên kết hôn phải chấm dứt quan hệ như vợ chồng.
-  Quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ, con được giải quyết theo quy định về quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ, con khi ly hôn.
 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn . Theo đó, cha, mẹ có thể thỏa thuận với nhau về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào điều kiện thực tế của cha mẹ nhằm đảm bảo sự phát triển tốt nhất về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
-  Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 16 của Luật Hôn nhân và Gia đình và Điều 7 TTLT 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP:
+ Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên.
+ Trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định tại Khoản 2,3,4,5 Điều 59 và các Điều 60,61, 62, 63, 64 Luật Hôn Nhân và Gia đình.
Về nguyên tắc, tài sản riêng của ai thì vẫn thuộc về người đấy. Còn tài sản chung giữa 2 vợ chồng sẽ được chia đôi, tuy nhiên Toà án phải tính tới công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung, đồng thời ưu tiên bảo vệ quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em.
4. Cơ quan có thẩm quyền huỷ kết hôn trái pháp luật.
Toà án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết ly hôn trái pháp luật. Ngoài ra, nếu các đương sự có thoả thuận với nhau yêu cầu Toà án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc giải quyết thì Toà án nhân dân cấp huyện nơi nguyên đơn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết. Trường hợp có tranh chấp về bất động sản khi ly hôn thì tòa án có thẩm quyền giải quyết bắt buộc phải là tòa án nơi có bất động sản.
  Bài viết trên chỉ có giá trị tham khảo, nếu có bất kỳ vướng mắc nào, xin hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn trực tiếp
       Với độ ngũ luật sư giàu kinh nghiệm và nhiệt tình trong công việc, có trách nhiệm với khách hàng, Luật Đại An Phát chuyên cung cấp các dịch vụ tham gia tranh tụng để giải quyết các vụ án như: Giải quyết tranh chấp về hôn nhân gia đình, tranh chấp về thừa kế, tranh chấp đất đai, tranh chấp tài sản sau ly hôn....