Điều kiện khởi kiện vụ án hành chính

          1. Chủ thể khởi kiện và quyền khởi kiện
          1.1. Chủ thể khởi kiện
          Theo quy định tại khoản 8 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính 2015 quy định “Người khởi kiện là cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh; danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, danh sách cử tri bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân, danh sách cử tri trưng cầu ý dân (sau đây gọi chung là danh sách cử tri)”
          Như vậy có thể thấy, người khởi kiện bao gồm cơ quan, cá nhân, tổ chức. người khởi kiện cần phải có năng lực pháp luật tố tụng hành chính.
          - Đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì năng lực hành vi tố tụng hành chính của họ được xác định theo quyết định của Tòa án.
          - Người khởi kiện là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thực hiện quyền, nghĩa vụ của đương sự trong tố tụng hành chính thì thông qua người đại diện theo pháp luật.
          - Người khởi kiện là cơ quan, tổ chức thực hiện quyền, nghĩa vụ trong tố tụng hành chính thì thông qua người đại diện theo pháp luật.
          1.2. Quyền khởi kiện
          Khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm bở quyết định hành chính, hành vi hành chính thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án hành chính để yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình theo quy định của Luật tố tụng hành chính 2015.
          Điều 115 Luật tố tụng Hành chính quy định về quyền khởi kiện như sau:
          1. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc trong trường hợp không đồng ý với quyết định, hành vi đó hoặc đã khiếu nại với người có thẩm quyền giải quyết, nhưng hết thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại về quyết định, hành vi đó.
          2. Tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án đối với quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh trong trường hợp không đồng ý với quyết định đó.
          3. Cá nhân có quyền khởi kiện vụ án về danh sách cử tri trong trường hợp đã khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nhưng hết thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết, nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại đó.”
          Như vậy có thể thấy người khởi kiện vụ án hành chính chỉ được quyền đưa ra yêu cầu khởi kiện đối với các quyết định hành chính (QĐHC), hành vi hành chính (HVHC) khi có căn cứ chứng minh rằng QĐHC, HVHC đó xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của chính người khởi kiện chứ không phải của bất kỳ một chủ thể nào khác.
          2. Đối tượng khởi kiện
          Trong vụ án hành chính, đối tượng khởi kiện là QĐHC mang tính cá biệt do cơ quan hành chính có thẩm quyền ban hành hoặc là HVHC của cán bộ, công chức nhà nước thực hiện quyền quản lý nhà nước xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
          Lưu ý: Các quyết định hành chính, hành vi hành chính sau đây không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án:
          - Quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo quy định của pháp luật;
          - Quyết định, hành vi của Tòa án trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính, xử lý hành vi cản trở hoạt động tố tụng;
          - Quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức.
          3. Thời hiệu khởi kiện
          Người khởi kiện phải thực hiện việc khởi kiện trong thời hạn mà pháp luật quy định. Nếu hết thời hiệu khởi kiện mà người khởi kiện mới tiến hành việc khởi kiện thì sẽ không được Tòa án chấp nhận.
          Thời hiệu khởi kiện trong các vụ án hành chính cụ thể như sau:
          - 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc;
          - 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh;
          - Từ ngày nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri hoặc kết thúc thời hạn giải quyết khiếu nại mà không nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri đến trước ngày bầu cử 05 ngày.
          - Trường hợp đương sự khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật đến cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại thì thời hiệu khởi kiện được quy định như sau:
          + 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quyết định giải quyết khiếu nại lần hai;
          + 01 năm kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật mà cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền không giải quyết và không có văn bản trả lời cho người khiếu nại.
          + Trường hợp vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác làm cho người khởi kiện không khởi kiện được trong thời hạn quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều này thì thời gian có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác không tính vào thời hiệu khởi kiện.
          Trên đây, Luật Đại An Phát đã hướng dẫn bạn về cách xác định "Điều kiện khởi kiện vụ án hành chính". Luật Đại An Phát là đơn vị tư vấn uy tín, chuyên cung cấp các dịch vụ về  tranh tụng tại Tòa án.
Bài viết có giá trị tham khảo. Vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để biết thêm thông tin chi tiết và được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp.